حق یعنی چه ؟ چه کسی حق قانون گذاری دارد ؟

پرسش :
دو سوال دارم اگه ممکنه پیرامون حقوق به طور کلی صحبت کنید حق یعنی چه حقوق یعنی چه چه کسی حق قانون گذاری داره؟؟
پاسخ :
الف) نظریه حقوق طبیعی:
گروهی که در درون خود، دارای اختلاف های جزئی هستند، معتقدند که طبیعت، حق هر موجودی را تعیین می کند. این نظریه، با عنوان »نظریه حقوق طبیعی« شهرت یافته است.
انسان هم، مانند سایر حیوانات، نیازهای طبیعی دارد که اگر تأمین نشوند، زندگی او تهدید شده و نمی تواند دوم بیاورد. پس حق طبیعی انسان است که از هوا، غذا، نور، نباتات و حیوانات استفاده کند تا بتواند به حیات خود ادامه دهد. در یک جمله، استفاده یک موجود از آن چه نیازهای طبیعی او را تأمین می کند، حق طبیعی او است و کسی نمی تواند مانع این استفاده شود.
ب) نظریه قرارداد اجتماعی:
طرفداران نظریه قرارداد اجتماعی بر این باورند که حق ها ریشه در قرارداد اجتماعی دارند و طبیعت، حقی را به کسی نمی دهد؛ اما از آنجا که انسان خود خواه است، پیوسته در اندیشه دست یابی به منافع خویش است و می خواهد بر همه موجودات تسلط پیدا کند تا آنجا که مایل است انسانهای دیگر را هم به خدمت گرفته از آنها بهره کشی کند و به طور غریزی تا آنجا که بتواند، این کار را خواهد کرد؛ ولی از آن جا که انسان، عاقل و هوشمند نیز هست، در می یابد که استخدام و تسلط بر دیگران، عواقب ناخوشایندی را در پی دارد؛ زیرا دیگران در برابر وی تسلیم نمی شوند و پیوسته جنگ، خونریزی، و فساد، دامنگیر او و دیگران خواهد شد و در این صورت هیچ یک زندگی راحتی نخواهند داشت. از این رو، با هم توافق می کنند که خواسته هاشان را با هم هماهنگ و متعادل سازند؛ یعنی هر طرف، از مقداری از خواسته های خود، در برابر دیگران صرف نظر کند تا همه بتوانند زندگی سالم همراه با آرامش و آسایشی داشته باشند و در سایه آرامش و زندگی جمعی، هر یک به بیشترین خواسته خود برسند.
بنا بر این مبنا حقوق، ریشه در قرار داد اجتماعی دارد و هیچگونه ریشه طبیعی و تکوینی ندارند. اساس زندگی جمعی انسان، قرارداد است و حقوق نیز، که لازمه زندگی جمعی است در همان قرارداد اجتماعی شکل می گیرد و پیش از آن، هیچ مبنای عقلانی ندارد.
ج) نظریه حقوق الهی:
اندیشمندان الهی، به ویژه، متفکران اسلامی، خدا را منشاء و اساس حقوق انسان می دانند و در این که خداوند حق دارد حقوقی را برای مردم تعیین کند و یا اگر تعیین کرد، مردم مکلفند به آن پایبند باشند، آن را بپذیرند و به کار بندند، اختلافی بین آنان نیست. البته در تفسیر و بیان فلسفی حقوق الهی، اندیشمندان نامبرده نظریه های مختلفی را ابراز کرده اند.
اخلاق در قرآن, ج۳،آیت الله مصباح یزدی
پاسخ: منابع کارشناسی ارشد حقوق خصوصی عبارتند از:
حقوق مدنی:۱) حقوق مدنی(۱) اشخاص و محجورین…………………………………………..دکتر سید حسین صفایی۲) حقوق مدنی(۲) اموال و مالکیت……………………………………………………دکتر ناصر کاتوزیان۳) حقوق مدنی(۳) اعمال حقوقی…………………………………………………..دکتر ناصر کاتوزیان – جزوه درسی حقوق مدنی (۳) دکتر درودیان – کتاب سقوط تعهدات دکتر شهیدی۴) حقوق مدنی(۴) وقایع حقوقی……………………………………………………دکتر ناصر کاتوزیان- جزوه درسی حقوق مدنی(۴) دکتر درودیان۵) حقوق مدنی(۵) مختصر حقوق خانواده…………………………………………………دکتر صفایی – دکتر اسدالله امامی۶) حقوق مدنی(۶ و ۷) دوره مقدماتی حقوق مدنی عقود معین (دو جلد)……………..دکتر ناصر کاتوزیان۷) حقوق مدنی(۸) شفعه، وصیت و ارث………………………………………………دکتر ناصر کاتوزیان۸) قانون مدنی در نظم حقوق کنونی…………………………………………………دکتر ناصر کاتوزیان۹) قانون مدنی و قانون مسئولیت مدنی۱۰) حقوق تجارت(۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ )……………………………………………………….دکتر اسکینی-دکتر عرفانی۱۱) قانون تجارت۱۲) قانون تصفیه امور ورشکستگی۱۳) قانون صدور چک۱۴) آئین دادرسی مدنی و بازرگانی……………………………………..دکتر سید محسن محمدزاده افشار۱۵) کتاب های دکتر شمس۱۶) قانون آئین دادرسی جدید۱۷) قانون اجرای احکام مدنیمتون فقه:۱۸) لمعه دمشقیه( متون ۱ و ۲)…………………………………………………………..دکتر شیروانی- جزوه متون فقه(۱) دکتر شکاری۱۹) خلاصه شرح لمعه شهید ثانی………………………………………………….رضا شکری نشر پردازش
متون حقوقی:۲۰) Law text21) Law made simple22) G.C.S.E law
می توانید علاوه بر مراجعه به سایت موضوعی حقوق زن که از سایت های موضوعی زیر مجموعه سایت پرسمان است، به منابع ذیل به ترتیب اولویت، مراجعه فرمایید:
۱- جلد ۳۸ و ۳۹ مجموعه کتاب های پرسمان نهاد با عنوان ؛ «شخصیت و حقوق زن» و «حقوق خانوادگی زن»؛ به تلاش جمعی از محققین نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ها.
۲- مرتضى مطهرى، حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا، ۱۳۷۹٫
۳- عبداللّه‏ جوادى آملى، زن در آیینه جلال و جمال، قم: اسراء.
۴- سید محمدحسین فضل‏الله، اسلام، زن و جستارى تازه، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
۵- فریده مصطفوى، زن از منظر اسلام، قم: دفتر تبلیغات اسلامى، ۱۳۸۲٫
۶- مهدى مهریزى، آسیب‏شناسى حجاب، تهران: دانش و اندیشه معاصر.
۷- محمد رضا زیبایى نژاد، اصول شخصیت زن از نگاه اسلام، قم: هاجر.
۸-فریبا علاسوند، زن در اسلام، دو جلد، قم: هاجر.
۹- محمدى اشتهاردى، پوشش زن در اسلام، قم: نمونه، ۱۳۶۸٫
۱۰- مریم معین الاسلام، پوشش و آرایش از دیدگاه پیامبر اعظم، قم: مرکز پژوهش‏هاى اسلامى صدا و سیما، ۱۳۸۶٫
۱۱- محمد تقى مصباح یزدى، حقوق زن در قرآن، قم: مؤسسه‏آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
۱۲- على صفایى، روابط متکامل زن و مرد، قم: لیله‏القدر.
۱۳- مهدى مهریزى، زن، قم، نشر حرم، ۱۳۷۷٫
۱۴- سید محمد خامنه‏اى، زن، خانواده و اسلام، بنیاد حکمت اسلامى.
۱۵- سید محمد حسین طباطبایى، زن در اسلام، نشر آثار علامه طباطبایى.
۱۶- فتحیه فتاحى زاده، زن در تاریخ و اندیشه اسلامى، مرکز پژوهش‏هاى اسلامى صدا و سیما.
۱۷- زهرا گواهى، سیماى زن در آیینه فقه شیعه، سازمان تبلیغات اسلامى، ۱۳۴۹٫