آیا امام نیز اهدنا الصراط المستقیم را به قصد کلام الله میخواند یا به قصد هدایت و تکامل ما؟

پرسش:
قرار بود برداشتم را از جواب شما بگویم.
تکامل بندگان تکامل انسان کامل است در شئوناتش.اینکه خدا خطاب به نبی اکرم(ص) میفرماید که ای پیامبر خدا گناهان گذشته تو را بخشیدویا اینکه ائمه اطهار استغفار فراوان میکردند برای این باشد در واقع خدا گناهان امت پیامبررا آمرزیدو امام برای امتش دعا میکند.یا آنجا که امام حسین (ع) طلب یاری میکند و میفرماید:کیست مرا یاری کند برای این باشد که امام دلسوز بندگان است و میخواهد تا آنان تکامل یابند که یاری کردن امام یاری کردن خداست همانگونه که خدا فرمودههر کس مرا یاری کند من نیز او را یاری کنم
فقط و فقط امام است که میتواند حق اینکه حمد مخصوص خداست را ادا کند.برای اینکه اوست که خدا را میشناسد آنجور که باید بشناسد .اگر اکثر دعاهایی که ما از خدا میکنیم به استجابت نمیرسد برای این باشد که ما خدا را نمیشناسیم ودعایی میکنیم که به صلاح ما نیست اما دعای امامان بی شک مورد قبول درگاه الهی است. بی خود نیست که سوره حمد برترین وسنگین ترین سوره قرآن است.شامل اسراری است که ما از آن بی خبریم یا باید در پی آن باشیم.
سولی که برام پیش اومده این است که آیا امام نیز اهدنا الصراط المستقیم را به قصد کلام الله میخواند یا به قصد هدایت و تکامل ما؟یا در آیات بعد برای امتش دعا میکند؟وهم اینکه میشه در باره استغفار ائمه(ع) بیشتر توضیح بدهید جهت راهنمایی من.با
تشکر فراوان از زحمات شما.

پاسخ:
۱ـ امام معصوم، کلام الله است
امام نه تنها « اهدنا الصراط المستقیم » را به قصد کلام الله می گوید، بلکه امام غیر از کلام الله چیزی بر زبان نمی آورد. امام معصوم حتّی اگر با همسر و فرزندش نیز سخن بگوید، کلام الله می باشد. لذا هر چه از دهان امام بیرون آید، برای مردم حجّت شرعی است. چرا که امام معصوم، خودش کلام الله، و تجسّم عینی قرآن می باشد.
خداوند متعال فرمود: « … ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعِقابِ ــــ آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگیرید، و از آنچه نهى کرده خوددارى نمایید؛ و تقوای الهی پیشه کنید که خداوند کیفرش شدید است» (الحشر:۷)
یعنی گفتار خود پیغمبر نیز در حکم قرآن می باشد؛ و بر همه واجب است از آن اطاعت کنند؛ و تبعیّت نکردن از سخن آن حضرت عذاب الهی را در پی دارد.
و فرمود: « یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ ــــ اى کسانى که ایمان آورده‏اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر را! » (النساء:۵۹)
اطاعت از خدا، یعنی اطاعت از قرآن. امّا این کافی نیست؛ بلکه باید از رسول خدا و جانشین او نیز اطاعت شود؛ دقیقاً عین اطاعت از خدا. چرا؟ چون سخن آنها چیزی جز بسط و تفصیل قرآن نیست. لذا امام رضا(ع) می فرمودند: هر کلامی از من شنیدید دلیل قرآنی آن را از من بپرسید تا به شما بگویم.
امیر مومنان(ع) فرمودند: « أَنَا عِلْمُ اللَّهِ وَ أَنَا قَلْبُ اللَّهِ الْوَاعِی وَ لِسَانُ اللَّهِ النَّاطِقُ وَ عَینُ اللَّهِ النَّاظِرَهُ وَ أَنَا جَنْبُ اللَّهِ وَ أَنَا یدُ اللَّهِ ــــ منم علم خدا؛ و منم قلب پر گنجایش خدا؛ و زبان گویای خدا؛ و چشم نظاره گر خدا؛ و منم همسایه ی خدا؛ و منم دست خدا » (بحار الأنوار،ج‏۲۴،ص۱۹۸).
آری امام معصوم، زبان خداست. لذا هر چه می گوید کلام خدا و حجّت شرعی است. اگر غیر از این بود، معنا نداشت که ما از او اطاعت کنیم. چه معنا دارد که انسان، مطیع انسان دیگری مثل خودش باشد؟ به حکم عقل، فقط و فقط از خدا باید اطاعت نمود؛ خدا نیز همین را فرمود: « إِنِ الْحُکْمُ إِلاَّ لِلَّه ـــ فرمان نیستمگر برای خدا ». لذا تا سخن کسی سخن خدا نباشد، یا خدا به اطاعت از او فرمان ندهد، منطقاً حقّ نداریم مطیع او باشیم؛ حتّی از امیال خودمان نیز حقّ نداریم اطاعت کنیم؛ مگر طبق فرمان خدا.

۲ ـ امام معصوم، مهدی و هادی و هدایت است.
همان گونه که خداوند متعال با ما سخن می گوید برای هدایت ما، امام معصوم نیز هر کلامی بر زبان می آورد و هر عملی انجام می دهد، برای هدایت ماست. نماز انسان کامل نیز برای این نیست که خودش به کمالی برسد؛ بلکه بر عکس، چون او دارای کمال است و در مقام عبودیّت استقرار دارد، عبادت می کند. روشن است که هر موجودی خاصیّت مخصوص خود را آشکار می کند؛ به تعبیر خداوند متعال «قُلْ کُلٌّ یعْمَلُ عَلى‏ شاکِلَتِه‏ ـــ بگو: هر کسی بر اساس ساختار خویش عمل می کند » (الإسراء:۸۴) ؛ از عبد حقیقی نیز چیزی جز عبادت صادر نمی شود. او چون عبد است، لذا هر چه کند عبادت است.
لذا انسان کامل، نه برای کمال خویش، بلکه به حکم ذات کاملش، اوصاف کمال را از وجود خویش نمایان می سازد؛ و ما به حکم عقل، لازم است که اوصاف و اخلاق و رفتار او را الگوی خویش سازیم تا ما نیز کامل شویم.

۳ـ اسغفار معصوم(ع)
استغفار اهل بیت (ع) ابعاد گوناگونی داشته که به برخی از آنها اشاره می کنیم.

الف. توبه و استغفار همیشه به معناى بازگشت از گناه نیست بلکه هر گونه بازگشت و توجّه به خدا را که همراه با اعتراف به ناتوانی خود از به جا آوردن حقّ بندگی است ، شامل مى‏شود. از این رو توبه و استغفار به خودى خود، یکى از عبادت‏هاى بزرگ و از مصادیق بارز تعظیم خداست و هیچ دلالتی بر گناهکار بودن استغفار کننده ندارد. بلکه دائم الاستغفار بودن از علائم اهل تقوا و ایمان و شرط بندگی است و آنکه مداومت بر استغفار نداشته باشد در منطق قرآن کریم و اهل بیت (ع) نه تنها نمی تواند امام یا نبی باشد بلکه حتّی مومن حقیقی هم نیست. امام صادق (ع) فرمودند: «الاستغفار، و قول « لا إله إلّا اللّه» خیر العباده ـــ استغفار و قول لا إله إلّا اللّه بهترین عبادت است» و رسول اللّه (ص) فرمودند:«خیر الدّعاء الاستغفار ـــ بهترین دعاها استغفار است». خداوند متعال نیز در قرآن کریم ، مؤمنان راستین را چنین توصیف مى‏کند:«الصَّابِرِینَ وَ الصَّادِقِینَ وَ الْقانِتِینَ وَ الْمُنْفِقِینَ وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ ـــ آنان شکیبایان ، راستگو ، فرمانبرداران ، انفاق کنندگان و استغفار کنندگان در سحرگاهان هستند.» ( آل عمران:۱۷) .و در جاى دیگر مى‏فرماید: «کانُوا قَلِیلاً مِنَ اللَّیلِ ما یهْجَعُونَ وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یسْتَغْفِرُونَ ــــ شبانگاه اندکى مى‏آرَمَند و سحرگاهان به استغفار مى‏پردازند» (ذاریات:۱۷). اگر استغفار اینان از گناه بود نباید آن را به سحرگاهان می انداختند بلکه از پس گناه باید استغفار می نمودند ؛ لکن استغفار شبانه ی اینها جزء عبادتهای دائمی آنهاست.

ب. استغفار و توبه ، داراى مراتب و درجاتى متناسب با عاملان آن است. توبه ی گنهکاران، از گناه و توبه اهل انس با عبادت ، از ترک مستحبّ ؛ و توبه اهل انس با معبود ، از غفلت آنی از یاد خداست. امّا توبه و استغفار اولیاى الهى و معصومان، نه از گناه شرعی است و نه از غفلت آنی از خدا ، بلکه توبه از این است که بی اذن خاصّ خدا توجّه به وسائط فیض داشته باشند ؛ لذا حضرت یوسف (ع) وقتی بدون فرمان خاصّ خدا ، کسی را واسطه قرار داد تا بی گناهی خود را به گوش حاکم مصر برساند خود را گناهکار محسوب داشت و با تضرّع ، دست به توبه برداشت ؛ در حالی که این کار، گناه شرعی نیست و چه بسا برای افراد عادی واجب باشد ؛ امّا با شأن حضرت یوسف سازگار نبود. امّا برای چهارده معصوم توبه و استغفار از هیچکدام این امور معنی ندارد ؛ و شأن این بزرگواران برتر از آن است که بی اذن خاصّ خدا دست به کاری زنند. استغفار این خلفای تامّ الهی از توجّه به کثرت خلقی در مقام انجام وظیفه ی تبلیغ دین است. امام صادق (ع) فرمودند:« إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ یتُوبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- کُلَّ یوْمٍ سَبْعِینَ مَرَّهً مِنْ غَیرِ ذَنْبٍ. ــــ همانا رسول خدا هر روز هفتاد بار توبه می نمود بدون هیچ گناهی.»( بحار الأنوار ، ج‏۴۴ ،ص۲۷۵) رسول خدا نیز فرمودند:« إِنَّهُ لَیغَانُ عَلَى قَلْبِی وَ إِنِّی لَأَسْتَغْفِرُ بِالنَّهَارِ سَبْعِینَ مَرَّه . ـــــ همانا ابری بر قلبم می نشیند و من هر روز هفتاد بار استغفار می کنم.»(بحار الأنوار ، ج‏۲۵،ص ۲۰۴ ) باز امام صادق (ع) فرمودند: «إن رسول اللّه صلى اللّه علیه و اله کان لا یقوم من مجلس و إن خفّ حتّى یستغفر اللّه عزّ و جلّ خمسا و عشرین مرّه ـــــ رسول خدا (ص) همواره چنین بود که هیچ گاه از مجلسی بر نمی خاست ـ اگر چه مجلسی کوتاه ـ مگر اینکه بیست و پنج بار استغفار می نمود » (تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم، ج‏۴، ص: ۶۰) ؛ یعنی حضرت خاتم الانبیاء (ص) دائماً نور وجه حضرت احدیّت را بی واسطه مشاهده می نمودند؛ و بین او و خدا حجابی نبود؛ بلکه او خود حجاب است بین حقّ و خلق. لذا امام صادق(ع) فرمودند: « محمّدٌ حِجابُ الله». لکن گاه به هنگام مجالست با مردم و تبلیغ دین، وجود حضرتش، حجاب خودش نیز می شد؛ به این معنا که حجاب را دو سمت است؛ سمتی که به سوی خداست ( وجه یلی الحقّی) و سمتی که به سوی خلق است (وجه یلی الخلقی)؛ لذا حضرتش آنگاه که سخنگوی خدا بود، وجه یلی الخلقی پررنگتر می گشت؛ و رسول خدا(ص) این را برای خویش نقص می دید. لذا به محض اینکه مأموریّت ابلاغ را پایان می داد، استغفار و توبه می نمود؛ یعنی به وجه یلی الحقّی خود بازگشت می نمود. امام خمینى‏ ـ قُدّس سرّه ـ در شرح این گونه احادیث مى‏نویسد: «اولیاى خدا همواره انقطاع به سوى خدا دارند؛ ولى به جهت مأموریت الهى خود، گاه به ناچار در مرآت عالم کثرات، توجّه به حضرت حق مى‏کنند و همین، نزد آنان کدورت محسوب شده و براى زدودنش استغفار مى‏کنند. » (صحیفه نور، ج ۲۰، ص ۲۶۸ – ۲۶۹ ؛ نیز همان، ج ۱۹، ص ۱۲۰)

ج. توبه و استغفار و استغاثه ی دائمى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و امامان‏ ـ علیهم السلام ـ در پیشگاه خدا ، نقش عملى را در تربیت امّت نیز دارد و به دیگران مى‏آموزد که چگونه در پیشگاه خدا به توبه، تضرّع و انابه بپردازند و به جهت پاره‏اى از اعمال نیک ، مغرور نگشته و به خاطر اعمالی که هیچ در خور خداوندی خدا نیست خود را از خدا طلبکار ندانند و همواره خود را در به جا آوردن حقّ بندگی خدا قاصر و مقصّر بدانند که این عالی ترین اعتراف به عظمت بی منتهای حضرت پروردگار است. آیا کسى که ناله‏ها و گریه‏ها و اطاعت و بندگى امیرمؤمنان‏ ـ علیه السلام ـ را ببیند و بشنود، با خود نمى‏گوید: او که یک لحظه ی عمرش برتر از عبادت ثقلین است، این چنین توبه مى‏کند؛ پس من حقیر چگونه به خود ببالم و از خدا به خاطر کمی تلاشم عذرخواهى نکنم!؟ وقتی آن مجسمه ی عبادت و بندگی می گوید: « آهِ مِنْ قِلَّهِ الزَّادِ وَ وَحْشَهِ الطَّرِیق ــ آه از کمی توشه و وحشت راه » (بحار الأنوار ، ج‏۷۵ ،ص۲۳) ، پس ما افراد عادی چگونه می توانیم خود را نیکوکار و عبد خالص خدا بدانیم. آری این درس است که ما خود را به خاطر چند عمل شکسته و بسته ، طلبکار از خدا ندانیم. و البته باید توجّه داشت که اینگونه رفتارهای ائمه(ع) ، نمایش تربیتی نیست ؛ بلکه آنان حقیقتاً خود و اعمالشان را در برابر خدا اندک و نارسا می دیدند؛ چرا که هر کاری هر اندازه بزرگ، باز در خور عظمت خدا نیست.

د. امّا تفسیر دیگری که اهل عرفان برای استغفار انسان کامل ارائه داده اند این است که، همه ی موجودات عالم ، شئون وجودی انسان کاملند ؛ یعنی نسبت عالم خلقت به انسان کامل، چونان نسبت بدن است به روح ؛ لذا در اشعار عرفانی از آن حقایق نورانی تعبیر به جان عالم و جان جانان می شود.
بر این اساس ، انسان کامل از خوبی موجودات و انسانها خشنود و از بدی آنها غمگین می شود ، همانگونه که روح ما از آسیبی که به عضوی از بدنمان می رسد رنجیده می گردد و از لذّتی که به عضوی می رسد خشنود می شود. البتّه باید توجّه داشت که نسبت مخلوقات به انسان کامل، یکسان نیست ؛ برخی موجودات ، چون ملائک و شیعیان خاصّ ، همچون قوای تجرّدی انسان کاملند مثل نسبت عقل ما به روح ما ، لذا فرمودند: « سلمانُ مِنّا اهل البیت » همچنین رسول خدا فرمودند: « یا أَبَا ذَرٍّ إِنَّکَ مِنَّا أَهْلَ الْبَیت ــ ای اباذر تو از ما اهل بیت هستی.» نیز فرمودند: «إِنَّ الشِّیعَهَ الْخَاصَّهَ الْخَالِصَهَ مِنَّا أَهْلَ الْبَیت ــ همانا شیعه ی خاصّ و خالص از ما اهل بیت است. » ؛ امّا برخی دیگر از موجودات، مثل شئون دیگرند ؛ همچون شهوت و غضب نسبت به ما ، که صلاح ما و آن قوا در آن است که آنها را مهار کنیم. نسبت افراد شرور به انسان کامل نیز به همین نحو است ؛ لذا در نابودی آنها نمی کوشد بلکه سعی می کند تا آنها را به اعتدال آورد و تا آنجا که ممکن است تلاش می کند تا آنها را از عذاب الهی دور نگه دارد. از اینروست که نبیّ خدا در جنگ اُحد ، آن هنگام که دندان مبارکش شکست و اصحاب از حضرتش خواستند که کفّار را نفرین کند دست به آسمان برداشته فرمود: « اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِقَوْمِی إِنَّهُمْ لَا یعْلَمُونَ ــ خدایا قوم مرا ببخش ، همانا آنها نمی دانند.» ( الکافی ،ج۸ ،ص۳۳۳)
پس وقتی آن بزرگواران برای دشمنان خود (شئون رده پایین خود) این گونه دل می سوزانند و برای آنها استغفار می کنند روشن است که با دوستان چگونه خواهند بود. این کفّار، طبق بیان عرفا تنها شئون عامّ آن بزرگوارانند ، در حالی که شیعیان از شئون خاصّه ی آنها بوده ، افزون بر ارتباط در وجود عامّ ، در وجود خاصّ (طینت) نیز با اهل بیت (ع) بستگی و ارتباط دارند ؛ لذا طبیعی است که آن بزرگواران، خوبی شیعیان را به نحو اولی خوبی خود بدانند و از بدی آنان بیشتر رنجیده خاطر شوند و برای خوبی های آنان شکر و برای بدیهایشان استغفار نمایند.
ذیلاً به چند روایت نیز اشاره می شود که در آنها به بستگی وجود اهل بیت (ع) و شیعیان اشاره ی صریح شده و مطالبی در آن آمده که نزد اهلش مؤیّد مطالب فوق می باشد.

« داود رقى گوید: در خدمت امام صادق علیه السلام نشسته بودم، حضرت بدون مقدمه فرمود: اى داود! روز پنجشنبه اعمال شما بر من عرضه شد و در اعمالت که بر من عرضه شد دیدم که تو بر فلان پسر عمویت صله کردی و این کارت مرا مسرور گردانید، من دانستم که صله ی تو زودتر عمر او را فانى کرده و اجلش را بریده کند. داود گوید: من‏ پسر عمویى داشتم که ناصبى و دشمن اهل بیت (ع) و خبیث بود و از طرف او و خانواده‏اش بدى به من رسیده بود، و قبل از آمدنم به مکّه مقدارى براى نفقه و خرجش دادم و چون به مدینه رسیدم و به خدمت امام شرفیاب شدم امام از جریان من اطلاع داد. » ( بحار الأنوار ، ج‏۲۳ ،ص۳۳۹ )

« قال النبی (ص) یا عَلِی أَعْمَالُ شِیعَتِکَ تُعْرَضُ عَلَی فِی کُلِّ جُمُعَهٍ فَأَفْرَحُ بِصَالِحِ أَعْمَالِهِمْ وَ أَسْتَغْفِرُ لِسَیئَاتِهِم‏ ــــ رسول خدا فرمودند: یا علی ، اعمال شیعیان تو در هر جمعه بر من عرضه می شود ؛ پس به خاطر اعمال صالحشان شاد می شوم و برای اعمال بدشان استغفار می کنم.» (بحار الأنوار ، ج‏۶۵ ،ص۴۱ )

« ابن ابى نجران گوید: از امام رضا (ع) شنیدم فرمود: هر کس با شیعیان ما دشمنى کند با ما دشمنى کرده است، و هر کس آنها را دوست بدارد با ما دوستى کرده است، زیرا آنها از ما هستند و از زیادى طینت ما خلق شده‏اند.
هر کس آنها را دوست بدارد ما را دوست داشته و هر کس با آنها دشمنى کندبا ما دشمنى کرده است، شیعیان ما با نور خداوند مى‏نگرند و در رحمت خداوند غوطه مى‏خورند، و از کرامت خداوند برخوردار مى‏باشند و از مراحم او بهره‏مند هستند. هر یک از شیعیان ما که بیمار گردند ما هم در اثر بیمارى او بیمار مى‏شویم، و اگر اندوهگین شوند ما هم اندوهگین مى‏گردیم، و اگر خوشحال شوند ما هم خوشحال مى‏شویم، شیعیان ما اگر در شرق و یا غرب عالم هم باشند، ما آنها را از نظر دور نمى‏داریم. هر گاه یکى از شیعیان ما وام داشته باشند ما اداء مى‏کنیم، اگر مالى از آنها بماند به ورثه‏اش تعلق دارد، شیعیان ما کسانى هستند که نماز مى‏گذارند و زکاه مى‏دهند و حج خانه ی خدا را به جاى مى‏آورند و ماه رمضان را روزه مى‏دارند. آنها اهل بیت را دوست مى‏دارند و از دشمنان آنها بیزارى مى‏جویند، این جماعت، اهل تقوى و ایمان مى‏باشند و پرهیزگار و با ورع هستند، هر کس بر آنها ایراد بگیرد، به خداوند ایراد گرفته است. هر کس آنها را رد کند خداوند را رد کرده است. آنها بندگان خداوند هستند و حق عبودیت را ادا کرده‏اند، و آنها دوستان راستین خداوند مى‏باشند، به خداوند سوگند یکى از آنها روز قیامت از گروهى مانند قبیله ربیعه و مضر شفاعت مى‏کند و خداوند هم شفاعت آنها را قبول مى‏کند.» (بحار الأنوار ، ج‏۶۵، ص۱۶۸)

« «رمیله» یکى از اصحاب خاص امیر المؤمنین علیه السّلام بود، از او روایت شده که گفت: در زمان امیر المؤمنین علیه السّلام سخت بیمار شدم، کم‏کم حالم بهبودى یافت و روز جمعه‏اى احساس کردم کمى سبک شده‏ام. با خود گفتم: بهترین کار این است که امروز غسلى کنم و به مسجد بروم و پشت سر امام علیه السّلام نماز بخوانم، و این کار را کردم. وقتى که امام علیه السّلام در مسجد جامع کوفه، بر فراز منبر نشست، همان بیمارى به من عود کرد، پس از اینکه امام علیه السّلام از مسجد بیرون رفت، پشت سرش راه افتادم، نگاهى به من کرد، و فرمود: تو را افسرده مى‏بینم؛ دریافتم که بیمارى؟ و با خود گفتى: کارى بهتر از این نیست که غسلى کنى و براى نماز جمعه در مسجد حاضر شوى و با ما نماز بخوانى؛ و کمى احساس سبکى کردى؟ و وقتى که نماز خواندى و من به منبر رفتم، بیماریت عود کرد؟!. «رمیله» گوید: به امام علیه السّلام عرض کردم، به خدا سوگند، از داستان من یک حرف کم و زیاد نکردى؟! فرمود: اى رمیله هیچ مؤمنى بیمار نمى‏شود، مگر این که ما هم به خاطر او بیمار مى‏شویم و اندوهى به او نمى‏رسد، جز این که ما هم اندوهگین مى‏شویم و هیچ دعایى نمى‏کند، مگر این که برایش آمین مى‏گوییم و هر گاه ساکت باشد، برایش دعا مى‏کنیم؟ رمیله گوید: عرض کردم، این مسأله نسبت به کسانى است که در این شهر با شما ساکن هستند، ولى کسانى که در اطراف جاهاى دور، سکونت دارند، چطور؟ فرمود: اى رمیله هیچ مؤمنى در شرق و غرب عالم از نظر ما پنهان نیست، مگر این که او با ماست و ما با اوییم.» (إرشاد القلوب إلى الصواب، ج‏۲، ص ۲۸۲ )

« ابو بصیر گوید: من با یکى از اصحاب وارد بر امام صادق علیه السّلام شدیم، محضرش عرض کردم: اى فرزند رسول خدا فدایت شوم: گاهى مغموم و محزون می شوم بدون این که سببى برایش سراغ داشته باشم، جهت آن چیست؟ حضرت فرمودند: حزن و سرورى که به شما مى‏رسد از ناحیه ی ماست ؛ زیرا هر وقت ما محزون یا مسرور شویم به واسطه آن شما نیز محزون و مسرور مى‏گردید و جهتش آن است که ما و شما از یک نور یعنى نور حقّ عزّ و جلّ مى‏باشیم ؛ خدا طینت ما و شما را یکى قرار داده و اگر طینت شما به حال خود واگذارده مى‏شد به همان نحو که اخذ و برداشته شده محقّقا ما و شما یکسان مى‏بودیم ولى طینت شما با طینت دشمنانتان ممزوج شده و بدین ترتیب از مرحله و مرتبه ی تساوى با ما خارج شدید و اگر این معنا اتّفاق نمى‏افتاد هرگز گناهى از شما سر نمى‏زند.راوى مى‏گوید: محضر مبارکش عرضه داشتم: فدایت شوم آیا طینت و نور ما به اصل و ابتدائش بر مى‏گردد؟ حضرت فرمودند: آرى، به خدا سوگند. به من بگو این شعاع درخشان قرص آفتاب وقتى طلوع و ظهور پیدا مى‏کند آیا به قرص متّصل بوده یا از آن جدا مى‏باشد؟ عرض کردم: فدایت شوم، شعاع جدا از قرص مى‏باشد. فرمود: وقتى قرص آفتاب غروب نمود و سقوط کرد و زیر افق رفت شعاع مگر برنگشته و به آن متّصل نشده همان طورى که ابتداء و قبل از طلوع متّصل به آن بود؟ عرض کردم: آرى. فرمود: به خدا سوگند شیعیان ما همین طور بوده و از نور خدا خلق شده و به همان نور بازمى‏گردند به خدا سوگند روز قیامت شما به ما ملحق مى‏شوید و ما به طور قطع شفاعت خواهیم نمود و شفاعتمان پذیرفته مى‏شود. و به خدا قسم شما نیز شفاعت کرده و شفاعتتان مقبول مى‏گردد، و نیست احدى از شما مگر آن که از جانب چپش دوزخى و از سمت راستش بهشتى بپا مى‏گردد پس دوستانش را به بهشت و دشمنانش را به دوزخ داخل مى‏کند. ( علل الشرائع ،ج‏۱ ،ص۹۴ )
خلاصه ی کلام اینکه:
اهل بیت(ع) برای پیروانشان و بلکه برای خلق خدا نیز استغفار می کنند، چرا که خلق، از شئونات وجودی آن بزرگواران می باشند. لذا می گوییم: « و تقبّل شفاعته فی امّته و ارفع درجته» او از امّت خویش، شفاعت می کند، و بالا آمدن آنها عین بالا اوست؛ لکن نه در ذاتش، بلکه در شئونش.

نگارنده مطلب : احد ایمانی